عسل فاسد نمی شود ! علت این ویژگی فوق العاده عسل را در این مقاله بررسی می کنیم. با رویال همراه باشید.

چرا عسل فاسد نمی شود ؟ این سوالی است که بسیار زیاد به آن بر می خوریم. در مجلات و تلویزیون بیان می شود که عسل خوراکی است که فاسد یا خراب نمی شود. اما آیا حقیقت دارد؟ آیا واقعا عسل تا ابد سالم می ماند؟

در بیشتر مواقع، بله. عسل هیچ گاه فاسد نمی شود. این خاصیت عسل طبیعی است که از پرورش میکروب ها و دیگر عوامل فاسد کننده و آلوده جلوگیری نماید. تا وقتی که این خواص خنثی نشوند، عمر مفید عسل ارگانیک و طبیعی نامحدود است.

عسل تنها ماده غذایی است که هدف طبیعی از درست کردنش ذخیره سازی آن است. به این دلیل که زنبورها باید در زمستان که گیاهان گل نمی دهند نیز غذا بخورند، حرکت تکاملی آن ها این بود که منبع غذایی درست کنند که چندین ماه دوام بیاورد و فاسد نشود.
آن ها به ماده ای فاسد نشدنی و مغذی احتیاج داشتند که همان عسل بود. البته زنبورها در تولید آن کمی زیاده روی کردند و خوراکی درست کردند که برای صدها سال و حتی بیشتر هم فاسد نمی شود. هیچ منبع غذایی دیگری به این روش تولید نشده است.

دلیل این که عسل فاسد نمی شود

عسل طبیعی یک ماده اسیدی با PH حدود ۴ می باشد. اسیدهای مانند اسید اگزالیک و اسید فرمیک در عسل وجود دارند و باعث عدم فساد پذیری عسل طبیعی می شوند. اسید غالب موجود در عسل طبیعی اسید گلوکونیک می باشد. شکم زنبورها حاوی آنزیم اکسیداسیون گلوکز می باشد که هنگام استخراج شهد به آن اضافه می شود. مخلوط این آنزیم و شهد عسل باعث ایجاد اسید گلوکونیک و پرواکسید هیدروژن می شود. همچنین پرواکسید هیدروژن مانند سد دفاعی در برابر هر میکروبی عمل می کند.

عسل علاوه بر داشتن pH پایین ، آب و رطوبت کمی نیز دارد و پر از قند است. این عوامل به خشک کردن باکتری هایی که سعی در رشد کردن در عسل دارند کمک می کند. هر باکتری ای که به درون عسل راه یابد تمام آب آن به لطف اسموز بیرون کشیده می شود و درنتیجه می میرد.
مقادیر قند زیاد موجود در عسل و کمبود آب در آن، عسل را به محلولی هایپرتونیک ( پرفشار / اشباع ) تبدیل می کند. در حالی که باکتری ها و موجودات زنده دیگر هم هایپرتونیک هستند. وقتی این دو را باهم قاطی کنیم یکدست می شوند، یعنی چون مقدار بسیار زیادی قند و عسل در مقایسه با حجم باکتری داریم آب آن توسط عسل بیرون کشیده شده و در تمام محلول پخش می شود ( به این فرآیند یکدست سازی و پخش ، اسموز می گویند ) و اثری از باکتری نمی ماند.

البته با اینکه عسل ماندگاری نامحدودی دارد ، به این نکته مهم هم باید توجه شود که هر گونه اشتباهی در فرآوری یا بسته بندی آن می تواند منجر به فساد آن شود.

 

عسل فاسد نمی شود

 

با اینکه خیلی از عوامل توسط خواص ضد میکروبی عسل از بین می روند، مخمرهای اُسموفیلی می توانند از هرگونه اشکال و نقص بهره گرفته و رشد کنند. اگر قند درون عسل تخمیر شود، مقادیر کوچکی از الکل و دی اکسید کربن به وجود می آورد. وقتی چنین اتفاقی بیفتد، محیطی تا حد کمی مساعد برای رشد این مخمرهای اُسموفیلی ( که بسیار نادر هستند ) درست می کند.
هیچ یک از این مخمرهای باکتریایی برای بدن فردی که سیستم ایمنی سالمی دارد خطرناک نیستند، با این حال ممکن است در افرادی که سیستم ایمنی آنها ضعیف شده عفونت هایی را به وجود آورند. مشکل اصلی که می تواند پیش بیاید این است که این مخمرها میزان زیادی مواد غذایی ذخیره شده را از بین ببرند.

آیا عسل تنها خوراکی است که هیچگاه خراب نمی شود؟

عسل تنها خوراکی ای نیست که عمر مفید نامحدودی دارد، شکری که در خانه ها نگهداری می کنید هم تا زمانی که خشک نگه داشته شود، از فاسد شدن در امان است. شکر آنقدر در کشتن باکتری ها موثر است که در گذشته به عنوان مرهم روی زخم از آن استفاده می شد.
این خاصیت قند موجود در عسل به علاوه خاصیت های ضد باکتری ویژه خود عسل به پایداری آن کمک می کند و در هنگام ضرورت می توان از کمی عسل برای پوشاندن زخم ها و خراش های جزئی استفاده کرد.

شهد، شیره و شربت های اشباع شده شکری دیگر نیز اگر درست فرآوری شده باشند می توانند عمر مفید نامحدودی داشته باشند. بسیاری از روغن های خوراکی، دانه های خردل و نشاسته هم پایداری نامحدود دارند. هرچند خیلی از مواد کنسرو شده هم مدت زمان زیادی دوام می آورند، با این حال طعم و ارزش غذایی شان با گذشت زمان از بین می رود.